Tiên học Lễ và hậu học Văn

Ở Việt Nam, trong trường học người ta có nội dung là Tiên học Lễ, hậu học Văn, cho mình nội dung chi tiết học Lễ ở đây là học cái gì nhé.

Câu tục ngữ "Tiên học lễ, hậu học văn" ở Việt Nam nhấn mạnh tầm quan trọng của việc học đạo đức, lễ nghi, cách cư xử đúng mực trước khi học kiến thức văn hóa. "Lễ" ở đây bao hàm một phạm vi rộng các quy tắc và chuẩn mực đạo đức, ứng xử trong gia đình, nhà trường và xã hội. Nội dung chi tiết của việc học lễ trong trường học Việt Nam thường bao gồm những khía cạnh sau:

I. Học về đạo đức và nhân cách:

• Kính trọng người lớn tuổi:
  • Chào hỏi thầy cô giáo, cán bộ, nhân viên nhà trường, người lớn tuổi hơn mình một cách lễ phép.
  • Nhường nhịn, giúp đỡ người lớn tuổi khi cần thiết.
  • Không nói trống không, cãi lời người lớn.
• Yêu thương, kính trọng ông bà, cha mẹ:
  • Vâng lời, hiếu thảo với ông bà, cha mẹ.
  • Quan tâm, chăm sóc ông bà, cha mẹ khi ốm đau.
  • Biết ơn công lao sinh thành, dưỡng dục.
• Yêu quý, đoàn kết với bạn bè:
  • Sống hòa đồng, thân ái, giúp đỡ lẫn nhau trong học tập và sinh hoạt.
  • Không gây gổ, bắt nạt, nói xấu bạn bè.
  • Biết chia sẻ, cảm thông với bạn bè.
• Trung thực, thật thà:
  • Không nói dối, gian lận trong học tập và các hoạt động khác.
  • Dám nhận lỗi khi mắc sai phạm.
  • Giữ lời hứa.
• Kỷ luật, tự giác:
  • Đi học đúng giờ, làm bài tập đầy đủ.
  • Tuân thủ nội quy trường lớp.
  • Có ý thức tự giác trong học tập và rèn luyện.
• Biết ơn:
  • Biết ơn thầy cô giáo đã dạy dỗ.
  • Biết ơn những người đã giúp đỡ mình.
  • Trân trọng những gì mình đang có.
• Yêu Tổ quốc, yêu đồng bào:
  • Tự hào về truyền thống lịch sử, văn hóa của dân tộc.
  • Có ý thức bảo vệ Tổ quốc, giữ gìn bản sắc văn hóa.
  • Yêu thương, giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn.

II. Học về lễ nghi và cách ứng xử:

• Chào hỏi và xưng hô:
  • Chào hỏi đúng cách, phù hợp với từng đối tượng và hoàn cảnh.
  • Xưng hô lễ phép, đúng vai vế.
• Cử chỉ, hành vi lịch sự:
  • Đi đứng nhẹ nhàng, không gây ồn ào.
  • Ngồi ngay ngắn, không gác chân lên ghế.
  • Khi nhận hoặc đưa đồ vật phải bằng hai tay và có thái độ tôn trọng.
  • Giữ gìn vệ sinh cá nhân và vệ sinh chung.
• Ứng xử trong lớp học:
  • Xin phép thầy cô khi muốn ra vào lớp.
  • Chú ý nghe giảng, không làm việc riêng.
  • Phát biểu ý kiến xây dựng bài một cách lịch sự.
  • Giữ gìn trật tự và vệ sinh lớp học.
• Ứng xử ngoài lớp học:
  • Không chạy nhảy, nô đùa quá khích ở hành lang, cầu thang.
  • Giữ gìn tài sản chung của nhà trường.
  • Có thái độ thân thiện, hòa nhã với mọi người.
• Ứng xử trong gia đình:
  • Vâng lời, kính trọng ông bà, cha mẹ.
  • Yêu thương, nhường nhịn anh chị em.
  • Giúp đỡ gia đình những công việc vừa sức.
• Ứng xử ở nơi công cộng:
  • Tuân thủ các quy tắc nơi công cộng.
  • Giữ gìn trật tự, vệ sinh chung.
  • Có ý thức bảo vệ môi trường.
  • Nhường nhịn, giúp đỡ người khác.

III. Học về các giá trị văn hóa truyền thống:

• Tôn sư trọng đạo: Kính trọng thầy cô giáo, những người có công dạy dỗ.
• Uống nước nhớ nguồn: Biết ơn những người đã tạo ra những thành quả mà mình đang hưởng thụ.
• Lá lành đùm lá rách: Tinh thần tương thân tương ái, giúp đỡ những người gặp khó khăn.
• Kính trên nhường dưới: Coi trọng người lớn tuổi, nhường nhịn người nhỏ tuổi.
• Giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc: Yêu quý và bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống.

Các hình thức giáo dục lễ trong trường học:

• Thông qua các môn học: Đạo đức, Giáo dục công dân, Lịch sử, Văn học...
• Thông qua các hoạt động ngoại khóa: Các buổi nói chuyện, sinh hoạt lớp, hoạt động tình nguyện, các câu lạc bộ...
• Thông qua gương mẫu của thầy cô và những người xung quanh.
• Thông qua các phong trào, cuộc vận động của nhà trường.

Tóm lại, việc học lễ trong trường học ở Việt Nam là một quá trình giáo dục toàn diện về đạo đức, nhân cách, lễ nghi và các giá trị văn hóa truyền thống, nhằm giúp học sinh trở thành những người có ích cho xã hội, biết sống và ứng xử một cách văn minh, lịch sự và có trách nhiệm.

Mở rộng ra, có thể thay từ học thành đi làm, nhà trường/tổ quốc thành công ty, bạn/ đồng bào thành đồng nghiệp. Từ vệ sinh được nhắc 4 lần, vệ sinh là một yêu cầu/ mệnh lệnh trong 5 điều Bác Hồ dạy.

Yêu Tổ quốc, yêu đồng bào.

Học tập tốt, lao động tốt.

Đoàn kết tốt, kỷ luật tốt.

Giữ gì vệ sinh tốt !

Khiêm tốn, thật thà, dũng cảm.

Trước Lễ là lẽ phải, vậy lẽ phải có phải là đạo không nhỉ

Trong quan niệm truyền thống, đặc biệt là trong hệ thống giá trị đạo đức Khổng giáo, lẽ phải có mối quan hệ mật thiết và có thể được coi là một phần quan trọng của đạo.

Để hiểu rõ hơn, chúng ta cần xem xét ý nghĩa của từng khái niệm:

• Nhân (仁): Lòng nhân ái, tình thương người, sự đồng cảm, lòng trắc ẩn. Đây là đức tính cao quý nhất.
• Lễ (禮): Các quy tắc, nghi lễ, chuẩn mực xã hội, cách cư xử đúng mực trong các mối quan hệ. Lễ giúp duy trì trật tự và hài hòa xã hội.
• Nghĩa (義): Sự công bằng, chính trực, lẽ phải, hành động đúng đắn dựa trên nguyên tắc đạo đức, không vụ lợi.

Lẽ phải trong ngữ cảnh này chính là Nghĩa. Nghĩa là hành động theo những gì là đúng, là phải, phù hợp với đạo lý và công lý. Nó là sự phân biệt rõ ràng giữa đúng và sai, thiện và ác, và lựa chọn hành động theo điều thiện, lẽ phải.

Vậy, lẽ phải (Nghĩa) có phải là đạo không?

Trong quan niệm đạo đức Khổng giáo, Đạo (道) là con đường, là nguyên lý tối cao chi phối vũ trụ và đời sống con người. Đạo bao hàm những nguyên tắc nền tảng về luân thường đạo lý, cách sống đúng đắn và hài hòa.

Nhân, Lễ, Nghĩa, Trí, Tín (五常 - Ngũ Thường) được coi là những đức tính căn bản để con người sống đúng theo Đạo. Như vậy, lẽ phải (Nghĩa) là một trong năm đức tính quan trọng nhất, là một bộ phận không thể thiếu của Đạo làm người.

Tóm lại:

• Lẽ phải trong ngữ cảnh "trước nhân, lễ, nghĩa" chính là Nghĩa, một đức tính đạo đức quan trọng.
• Đạo là một khái niệm rộng lớn hơn, bao gồm các nguyên lý và con đường sống đúng đắn.
• Lẽ phải (Nghĩa) là một thành phần cốt lõi, một biểu hiện quan trọng của Đạo trong hành vi và ứng xử của con người. Người sống theo Đạo必然 phải hành động theo lẽ phải.

Do đó, có thể nói lẽ phải là một phần không thể tách rời và là một biểu hiện cụ thể của Đạo trong đời sống đạo đức của con người.