I. Các cuộc xung đột/ chiến tranh lớn đang diễn ra:
I.1 Xung đột Nga - Ukraine:
- Tình hình: Cuộc chiến tranh tiêu hao tiếp tục với cường độ cao trên nhiều mặt trận. Nga đang nỗ lực giành thêm lãnh thổ, trong khi Ukraine tiếp tục phòng thủ và tìm kiếm sự hỗ trợ quốc tế.
- Gây hấn/Chỉ trích: Các bên liên tục cáo buộc lẫn nhau vi phạm luật pháp quốc tế, tấn công dân thường và cơ sở hạ tầng. Nga chỉ trích sự can thiệp của phương Tây vào Ukraine, trong khi phương Tây cáo buộc Nga vi phạm chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ Ukraine.
- Diễn biến mới: Nga tăng cường tấn công ở các vùng Donetsk và Kharkov. Triều Tiên tăng cường hợp tác quân sự với Nga, gây quan ngại cho các nước phương Tây.
I.2 Xung đột Israel - Palestine (Dải Gaza) và căng thẳng Israel - Iran:
- Tình hình: Giao tranh ác liệt ở Gaza vẫn tiếp diễn, gây ra thảm họa nhân đạo nghiêm trọng với hàng chục nghìn người thiệt mạng.
- Gây hấn/Chỉ trích: Israel bị quốc tế chỉ trích mạnh mẽ về các cuộc tấn công gây thương vong dân thường và tình hình nhân đạo ở Gaza. Israel cáo buộc Hamas là tổ chức khủng bố và sử dụng dân thường làm lá chắn. Hamas bị lên án vì cuộc tấn công vào Israel vào tháng 10/2023.
- Leo thang khu vực:
- Israel - Hezbollah (Lebanon): Giao tranh căng thẳng dọc biên giới. Israel và Hezbollah liên tục bắn pháo và tên lửa vào nhau.
- Xung đột Biển Đỏ (Houthis - Yemen): Lực lượng Houthis tiếp tục tấn công các tàu thương mại ở Biển Đỏ để thể hiện sự ủng hộ với Palestine, gây gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu.
- Israel - Iran: Căng thẳng giữa hai nước này ở mức rất cao, với các cuộc tấn công "ăn miếng trả miếng" đã xảy ra. Có lo ngại về một cuộc đối đầu trực diện quy mô lớn hơn.
- Tác động: Khủng hoảng nhân đạo trầm trọng, bất ổn lan rộng khắp Trung Đông, ảnh hưởng đến an ninh hàng hải quốc tế.
I.3 Nội chiến Sudan:
- Tình hình: Cuộc xung đột giữa Quân đội Sudan và Lực lượng Hỗ trợ Nhanh (RSF) tiếp tục không ngừng, đẩy Sudan vào cuộc khủng hoảng nhân đạo tồi tệ nhất thế giới.
- Gây hấn/Chỉ trích: Các bên đều bị cáo buộc vi phạm nhân quyền, tấn công dân thường và cơ sở hạ tầng dân sự.
- Tác động: Hàng triệu người đối mặt với nạn đói và bạo lực, hệ thống y tế sụp đổ, nguy cơ dịch bệnh.
I.4 Nội chiến Myanmar:
- Tình hình: Chế độ quân sự Myanmar đối mặt với sự kháng cự mạnh mẽ từ các nhóm nổi dậy, những lực lượng này đã giành quyền kiểm soát nhiều khu vực dọc biên giới.
- Gây hấn/Chỉ trích: Chính quyền quân sự bị quốc tế chỉ trích mạnh mẽ vì đàn áp bạo lực dân thường và vi phạm nhân quyền. Các nhóm nổi dậy cũng bị cáo buộc về một số hành vi bạo lực.
- Tác động: Khủng hoảng nhân đạo, hàng triệu người di tản, bất ổn chính trị và an ninh kéo dài.
II. Các xung đột/căng thẳng đáng chú ý khác:
II.1 Nội chiến Syria:
- Tình hình: Sau sự sụp đổ nhanh chóng của chính quyền Bashar al-Assad vào cuối năm 2024, Syria đang trong giai đoạn chuyển giao đầy bất ổn.
- Gây hấn/Chỉ trích: Các phe phái khác nhau đang tranh giành quyền lực. Các cường quốc bên ngoài (Nga, Iran, Thổ Nhĩ Kỳ, Mỹ) vẫn có những lợi ích chồng chéo và có thể tiếp tục can thiệp, dẫn đến các cuộc chỉ trích và đối đầu.
- Tác động: Bất ổn an ninh, khủng hoảng nhân đạo kéo dài.
II.2 Nội chiến Somalia:
- Tình hình: Nhóm vũ trang al-Shabaab tiếp tục tấn công chính phủ và dân thường, gây bất ổn cho quốc gia này.
- Gây hấn/Chỉ trích: Chính phủ Somalia và các lực lượng hỗ trợ quốc tế đối đầu với al-Shabaab. Các nhóm sắc tộc cũng có xung đột nội bộ.
- Tác động: Khủng hoảng nhân đạo, nạn đói, suy dinh dưỡng ở trẻ em.
II. 3 Xung đột ở Ethiopia:
- Tình hình: Căng thẳng tiếp tục leo thang ở khu vực Amhara và các vùng khác sau cuộc nội chiến ở Tigray.
- Gây hấn/Chỉ trích: Chính phủ đối phó với các phong trào dân quân sắc tộc khác nhau, dẫn đến các cáo buộc vi phạm nhân quyền.
- Tác động: Bất ổn chính trị, di dời dân cư, căng thẳng sắc tộc.
II.4 Xung đột ở Haiti:
- Tình hình: Tình trạng bạo lực băng đảng tràn lan đã đẩy Haiti vào một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng, khiến chính quyền gần như tê liệt.
- Gây hấn/Chỉ trích: Các băng đảng liên tục đụng độ lẫn nhau và tấn công các cơ quan nhà nước, gây ra cảnh chết chóc và hỗn loạn.
- Tác động: Khủng hoảng nhân đạo, mất an ninh trật tự, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống người dân.
II.5 Căng thẳng Ấn Độ - Pakistan:
- Tình hình: Quan hệ giữa hai cường quốc hạt nhân này vẫn hết sức căng thẳng. Mặc dù có thỏa thuận ngừng bắn năm 2021, nhưng các vụ vi phạm ngừng bắn và giao tranh cục bộ, đặc biệt ở khu vực Kashmir, vẫn thường xuyên xảy ra.
- Gây hấn/Chỉ trích: Hai bên liên tục cáo buộc nhau về các hành động quân sự xuyên biên giới và hỗ trợ các nhóm gây rối. Gần đây, có báo cáo về việc Pakistan bị cáo buộc tấn công kho tên lửa của Ấn Độ, đẩy căng thẳng lên cao.
- Tác động: Nguy cơ xung đột toàn diện luôn hiện hữu, bất ổn khu vực Nam Á.
II.6 Căng thẳng Thái Lan - Campuchia:
- Tình hình: Mối quan hệ giữa hai nước đã rơi vào giai đoạn căng thẳng nghiêm trọng sau vụ bê bối rò rỉ ghi âm cuộc điện đàm giữa Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra và Chủ tịch Thượng viện Campuchia Hun Sen.
- Gây hấn/Chỉ trích: Thái Lan hứng chịu làn sóng chỉ trích nội bộ và từ Campuchia sau vụ rò rỉ. Campuchia đã phản ứng mạnh mẽ bằng cách đóng cửa vĩnh viễn hai cửa khẩu biên giới và ngừng nhập khẩu nhiên liệu từ Thái Lan. Campuchia cũng cáo buộc Thái Lan có các hoạt động leo thang dọc biên giới.
- Tác động: Khủng hoảng ngoại giao, ảnh hưởng đến thương mại và di chuyển xuyên biên giới, gây ra bất ổn chính trị nội bộ ở Thái Lan.
II.7 Các cuộc xung đột ở Sahel/Maghreb (Châu Phi):
- Tình hình: Khu vực này tiếp tục bất ổn do các cuộc nổi dậy của các nhóm Hồi giáo cực đoan (ví dụ: Boko Haram ở Nigeria), các cuộc đảo chính quân sự và căng thẳng chính trị ở các quốc gia như Mali, Niger, Burkina Faso, Chad.
- Gây hấn/Chỉ trích: Các chính phủ khu vực và các nhóm vũ trang liên tục tấn công lẫn nhau. Các nước phương Tây cũng chỉ trích chính quyền quân sự ở một số nước này.
- Tác động: Khủng hoảng nhân đạo, di dời dân cư, thách thức an ninh khu vực.
III. Các xu hướng và căng thẳng địa chính trị lớn:
- Cạnh tranh Mỹ - Trung Quốc: Cuộc cạnh tranh chiến lược giữa hai cường quốc này tiếp tục leo thang trên nhiều lĩnh vực, từ kinh tế, công nghệ (bán dẫn, AI) đến quân sự và địa chính trị (Biển Đông, Đài Loan). Mặc dù không có xung đột quân sự trực tiếp, nhưng sự "gây hấn" thông qua chính sách thương mại, thuế quan, và các cuộc tập trận quân sự diễn ra thường xuyên.
- Trật tự thế giới đa cực: Thế giới đang chuyển dịch từ trật tự đơn cực sang đa cực, với sự trỗi dậy của các cường quốc mới và sự hình thành các khối liên minh mới (ví dụ: việc mở rộng BRICS). Điều này tạo ra sự cạnh tranh và đôi khi là chỉ trích lẫn nhau về các hệ tư tưởng và mô hình quản trị.
- An ninh lương thực và biến đổi khí hậu: Ở nhiều khu vực, biến đổi khí hậu (hạn hán, lũ lụt) và thiếu an ninh lương thực làm trầm trọng thêm các xung đột hiện có và gây ra căng thẳng mới, đặc biệt ở các quốc gia kém phát triển.
- Sự trỗi dậy của chủ nghĩa bảo hộ và dân túy: Xu hướng này dẫn đến các chính sách kinh tế và đối ngoại có thể gây ra ma sát và chỉ trích lẫn nhau giữa các quốc gia.
Tóm lại, bức tranh địa chính trị thế giới hiện tại là một ma trận phức tạp của các cuộc xung đột vũ trang, căng thẳng chính trị, gây hấn và chỉ trích, phản ánh một giai đoạn đầy biến động và khó lường.
Gọi điện
SMS