Học ăn 5W1H - ăn mặn đúng cách

1. WHEN:

- Bửa sáng từ 6h đến 6h30. Nguyên tắc: Bữa ăn đầu tiên trong ngày sau thời gian thức dậy khoảng 30 phút.

- Bửa trưa từ 10h đến 12h. Nguyên tắc: Thời gian để ăn trưa là cách bữa sáng khoảng 4 tiếng.

- Bửa tối từ 16h đến 18h. Nguyên tắc: Ăn tối cách giờ đi ngủ ít nhất 3 tiếng. Nếu thường đi ngủ lúc 22h, ăn tối trước 19h.

2. WHERE:

- Đặt đồ ăn trên bàn, và ngồi trên ghế ăn. Đặt đồ ăn trên sàn, và ngồi trên sàn ăn.

- Đặt đồ ăn trên bàn, và đứng ăn (phù hợp cho bửa ăn nhẹ).

- Ăn nơi yên tĩnh/ nhạc diệu nhẹ, sạch sẽ, khô ráo thoáng mát/ đủ ấm, đủ ánh sáng.

3. HOW:

- Nấu ăn liền, không ăn đồ ăn để qua đêm.

- Dùng chén, bát sạch đựng thức ăn. Dùng muỗng/đũa gắp lấy thức ăn, dùng vá múc canh.

- Dùng muỗng/đũa đưa đồ ăn vào miệng từ tốn, tối đa 1/2 khoang miệng.

- Ngậm miệng lại khi nhai, nhai chậm, nhai kỹ trước khi nuốt.

- Nhai 20-30 lần với thức ăn mềm và chứa nhiều nước, nhai từ 30-50 lần đối với các thực phẩm như thịt (nếu là người ăn thịt).

- Ăn vừa no, ăn no 7-80%.

- Tập trung ăn, thong thả thư thái, không nói khi có đồ ăn trong miệng, không đùa dỡn, không cãi vã.

- Ngồi nghỉ khoảng 30 phút sau bữa ăn. Đứng sau khi ăn, tránh được tình trạng co thắt dạ dày.

4. WHO:

- Người nuôi trồng, chế biến và phục vụ món ăn phải mạnh khỏe, vui vẻ, làm đúng cách.

- Người ăn phải biết ơn đất trời và người nuôi trồng, chế biến món ăn.

5. WHAT – WHY

5.1.1 ĂN (một phần tham khảo theo Do Thái giáo)

- Ăn cơm, bún: vừa đủ chín, KHÔNG nhão/cháy, không ôi thiu.

- Rau, củ, quả: tươi ngon, KHÔNG bị dập.

- Nước chấm: chỉ dùng nước tương, KHÔNG dùng nước mắm cá mực/ mắm cái/ mắm ruốt.

- KHÔNG ăn đồ ăn để qua đêm.

- CÁ (phần lớn là ngoại nhiệt máu lạnh, có mang, khoảng 31.900 loài):

CHỈ ĂN CÁ CÓ VÂY (vi) và VẢY. Cá sạch, tươi ngon và được nấu chín.

* Cá biển: cá chuồn, cá hường, cá hồi, cá trích, cá chim, cá cơm, cá dìa, cá bớp, cá nục.

* Cá sông: cá diêu hồng, cá rô phi, cá trắm cỏ, cá diếc, cá rô đồng, cá mè, cá tai tượng, cá trích, cá bống, cá chim trắng, cá trôi, cá lóc (cá tràu, cá quả, cá chuối đen/sộp).

- THỊT:

* KHÔNG ăn thịt và cá ĐỒNG THỜI TRONG BỮA ĂN (vì chúng triệt tiêu nhau).

* KHÔNG ăn những gì trộn sữa với thịt: chỉ được uống sữa và các chế phẩm từ sữa 6 tiếng sau khi ăn thịt, hoặc nửa tiếng trước khi ăn thịt, TUYỆT ĐỐI KHÔNG ĂN THỊT VÀ SỮA ĐỒNG THỜI.

* CHỈ ĐƯỢC ĂN thịt sạch máu (không còn dính máu), tươi ngon và được nấu chín, thịt phần nửa trên (thịt vai, cổ, …)  các loài gia súc có móng chẻ, ăn cỏ và nhai lại như bò, dê, cừu, hươu nai (các con vật này không được cho ăn bởi những thức ăn làm từ động vật khác). KHÔNG ăn mỡ động vật, các gân của đùi.

* Được ăn thịt và trứng các loại gia cầm quen thuộc như gà, ngan, ngỗng, vịt. KHÔNG được ăn trứng lộn.

* ĐẶC BIỆT, KHÔNG ăn máu huyết, hoặc thịt dính máu, và nội tạng. Thịt xẻ ra phải được xử lý để thải hết máu. Người Do Thái cho rằng, thú tính của con vật nằm ở dòng máu của chúng, bởi vậy ăn tiết động vật sẽ khiến con người bị nhiễm thú tính, đầu óc trở nên ngu muội, nòi giống dần bị thoái hóa đi.

* NGHIÊM CẤM ăn phần thịt của động vật khi nó còn sống, hoặc ăn thịt động vật sống.

* Quy trình giết mổ được thực hiện rất nghiêm ngặt để đảm bảo con vật không sợ hãi và đau đớn. KHÔNG ăn thịt con vật đưa đi hiến tế, bị chết ngạt, bị giết bởi con vật khác, bị tai nạn. KHÔNG được giết mổ động vật và con cái của nó trong cùng một ngày.

* Động vật phải được giết mổ ở khe cổ họng với dụng cụ được mài sắc để đảm bảo tính nhân đạo. Động vật phải còn sống trước khi giết mổ.

* Sau khi hoàn tất quá trình giết mổ, thịt phải được treo ngược lên để máu chảy hết ra khỏi thịt.

* Rải đất lên máu (của một con thú được làm thịt hoặc con gà).

* Phải chờ chim mẹ bay khỏi tổ trước khi bắt chim con. Phải thả chim mẹ nếu chim mẹ bị bắt cóc khỏi tổ chim.

* KHÔNG ĂN các loài vật:

** Thịt lợn, chó, mèo, thỏ, ngựa và lạc đà bị cấm ăn vì lợn và thỏ không nhai lại, còn ngựa và lạc đà tuy ăn cỏ nhưng lại không có móng chẻ.

** Các loài côn trùng và bò sát (rùa, cá sấu, khủng long, thằn lằn, và rắn. KHÔNG ăn động vật đi bò trên mặt đất, bò bằng bụng, đi bốn cẳng, hay đi nhiều cẳng). KHÔNG ăn giòi, dòi, nhộng, ấu trùng, nhút nhít. KHÔNG ăn sâu, giun, dòi, bọ trong trái cây hoa quả ở trên đất.

** Các loài có vỏ (shellfish) như tôm, cua, nghêu, sò, ốc, hến…; các loài cá da trơn, cá không có vây và vảy như lươn, trê, chình, chạch, tầm, cá basa, …

** Các loại động vật không xương sống.

** Các loài chim săn mồi.

** Chim ưng, chim ngạc, ó biển; chim lão ưng và con diều, tùy theo loại chúng nó; các thứ quạ, chim đà điểu, chim ụt, chim thủy kê, chim bò cắc và các loại giống chúng nó; chim mèo, chim thằng cộc, con cò quắm, con hạc, chim thằng bè, con cồng cộc, con cò, con diệc và các loại giống chúng nó; chim rẽ quạt và con dơi.

- ĂN TRÁI CÂY (ngoại trừ: nho, trái cây lạ). Quả có múi như cam, quýt, bưởi, … ăn từ cây 3 năm tuổi trở lên (vì dưới 3 tuổi, trái cây chứa nhiều độc tố).

- KHÔNG ăn nho, nho khô, hột nho, vỏ nho. Không ăn hạt giống trong vườn rượu nho.

* Ăn trái cây và sản phẩm chế biến từ trái cây (nước ép, sinh tố, … ): 1 giờ trước bữa ăn, hoặc sau bữa ăn từ 2 - 3 giờ.

5.1.2 UỐNG:

* Uống nước sau khi đun sôi, uống nước lọc, nước khoáng.

* Uống nước trà/ chè, uống café.

* Uống thường không đá lạnh.

* KHÔNG uống rượu, đồ uống say, và rượu nho.

* CHỈ uống sữa và sản phẩm chế biến từ sữa của các con vật ăn được như bò, dê, cừu. Chỉ nên uống sữa sau khi ăn sáng khoảng 1-2 tiếng và trong lúc bụng không đói.

* Không uống nước sông suối, ao hồ, kênh rạch.